हेडसरको चिन्ता

हेडसर बडो गम्भिर मुद्रामा आफ्नो कुर्सीमा बसेका थिए । 
आफ्नो बिद्यालयको अवस्था बारे चिन्तित थिए । विद्यार्थी संख्या नै सबभन्दा बढी चिन्ताको बिषय थियो । एक त सय भन्दा कम विद्यार्थीको भर्ना थियो , त्यसमा पनि आधा जसो बिद्यालय आउँदैन थिए ।
हिजो मात्रै बिद्यालय निरिक्षकले निरिक्षण गरेका थिए । उपस्थिती सदा झैं कम थियो । 
आज तिनैले तीन दिन भित्र किन विद्यार्थीहरु भर्ना भएका भन्दा कम उपस्थित भए भनेर चित्त बुझ्दो लिखित स्पष्टीकरण पेश गर्न सचेतना पत्र पठाएका छन् । 
हेडसरको चिन्ता यही थियो । उनी मनमनै कड्किए , " के अब म तिनिहरुलाई घर घर पुगेर घिसारेर बिद्यालय ल्याउनु ? "
शहरको बिचमा अवस्थित सरकारी बिद्यालय , हुनेखाने सबैले प्राइभेट अंग्रेजी बोर्डींगमा आफ्न छोराछोरीलाई पढाउँथे । छेउछाउका अत्यन्त गरीब जनताका बच्चाहरु मात्र हुन हेडसरको बिद्यालयमा पढ्ने । 
बिद्यालय निरिक्षकले आगामी शुक्रबार जिल्ला शिक्षा अधिकारीको समेत उनको बिद्यालयमा निरीक्षण भ्रमण हुने बताएका थिए । यदी त्यो बेला पनि विद्यार्थी उपस्थिती कम भयो भने नराम्रो असर हुने पक्का छ । 
बिचरा हेडसर हतासमा विद्यार्थीको घर नै पुग्छन । 
पहिलो घरमा पुग्ने बितिकै उनलाई बस्नको लागी पुरानो मुढा सारेर पञ्चबहादुरले अभीबादन गरे , " नमस्कार सर !" 
उनी बस्दै अली कडा स्वरमा बोले , ' के हो पञ्चबहादुर तिम्रो छोरा र छोरी दुबै जना एक महिना देखी बिद्यालय आएका छैनन् त ? " 
अझ डर देखाउन थपे , " बिद्यालय पठाएनौ भने फेल हुन्छन नि, शुक्रबार झन सबै कुरा हेर्न जिल्ला शिक्षा अधिकारी नै आउँदैछन " 
पञ्चबहादुर डराउँछ भनेको उल्टै बहादुर पो भयो , " जती पढ्नु पर्ने थियो पढि सके सर , अब हाम्रो छोराछोरी घरको काम गर्दैछन , किताबले खान दिदैन । " 
उसले अझ झर्कदै थप्यो , " हाम्रो खसी बोका कसले चराउन लाने ? बिहान भात कसले पकाउने ?
उल्टै रिसायो पो । 
" जे भए पनि पञ्चबहादुर पढेर बच्चाहरु राम्रा र असल गुण सिक्छन , जिबनमा प्रगती गर्छन् । " हेडसरले प्रयास जारी रखे । 
" सर तपाईंको ज्ञान तपाईं सँगै राख्नुहोस् , हामी गरीबका छोराछोरी त सिर्फ सरकारले दिने नगद छत्राब्रित्ती र तपाईंको बिद्यालयले दिने दिउसोको खाजाको लागि मात्रा बिद्यालय जान्छन् । पढिलेखी हाकिम बन्नु छ र तिनिहरुलाई ? " पञ्चबहादुरले उल्टै हेडसरलाई नै उच्च ज्ञान दियो ।
" सर हाम्रा बच्चाहरुलाई अझ सम्म छात्रब्रित्ती किन बितरण नगरेको ? शुक्रबार जिल्ला शिक्षा अधिकारी आउँदै हुनुहुन्छ भने हामी यही कुरा वहाँलाई गुनासो गर्छौ । " उसले अझै सरलाई नै थर्कायो । 
हेडसरको चिन्ता झन थपियो । दुईदिन भित्र छात्रब्रित्ती बितरण पनि गर्नु पर्ने भयो । बिद्यलयको खातामा एक रुपैयाँ नगद मौजात छैन । कहाँ बाट ल्याउने त्यत्रो पैसा ??